اختلاف در تعیین شب های قدر
راوی می گوید: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع، فَقَالَ لَهُ أَبُو بَصِیرٍ: جُعِلْتُ فِدَاکَ اللَّیْلَةُ الَّتِی یُرْجَى فِیهَا مَا یُرْجَى؟ نزد امام صادق صلوات الله علیه مشرف بودم، ابو بصیر خدمت حضرت عرض کرد: فدایتان شوم! آن شبی که در مورد او آرزوهاست - یعنی شب قدر - کدام شب است؟
حضرت فرمودند: فِی إِحْدَى وَ عِشْرِینَ أَوْ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِین. شب بیست و یکم یا شب بیست و سوم.
توجه داشته باشید صحبت‌هایی که ما می‌کنیم، از زمان ائمه علیهم السلام رایج بوده. ابوبصیر عرض کرد: فَإِنْ لَمْ أَقْوَ عَلَى کِلْتَیْهِمَا؟ اگر نمی‌توانم هر دو شب را به اعمال مشغول باشم، چه کار کنم؟حضرت فرمودند: مَا أَیْسَرَ لَیْلَتَیْنِ فِیمَا تَطْلُب! چقدر ساده مطلوب تو در بین این دو شب پیدا می‌شود! یعنی حضرت باز جوب ندادند که شب قدر شب بیست و یکم است یا شب بیست و سوم.
ابوبصیر ساکت شد و روای روایت بحث را ادامه داد و عرض کرد: فَرُبَّمَا رَأَیْنَا الْهِلَالَ عِنْدَنَا وَ جَاءَنَا مَنْ یُخْبِرُنَا بِخِلَافِ ذَلِکَ مِنْ أَرْضٍ أُخْرَى. گاهی ما هلال ماه را در شهر خود رویت می‌کنیم ولی فرد دیگری از جای دیگری می‌آید و به ما خبر می‌دهد که در منطقه‌ی دیگری، رؤیت متفاوت بوده (در رؤیت هلال اختلاف می‌شود).
حضرت فرمودند: مَا أَیْسَرَ أَرْبَعَ لَیَالٍ تَطْلُبُهَا فِیهَا! چقدر مطلوب تو بین چهار شب راحت پیدا می‌شود!
این سؤال همان سؤالی است که الآن به بیانی در بین متدینین مطرح است. از شب اول ماه دنبال اند که طبق فتوای مرجع تقلیدشان شب‌های احیا کدام شب‌هاست. از این روایت مشخص می‌شود که ائمه علیهم السلام در عصر خود نیز با این سوال مواجه بوده‌اند و پاسخ این بوده که: احتیاط کنید.
حضرت در ادامه فرمودند: أَحْیِهِمَا إِنِ اسْتَطَعْتَ إِلَى النُّور. اگر می‌توانی شب را تا وقتی هوا روشن می‌شود، بیدار باش.
روای می‌گوید به حضرت عرض کردم: فَإِنْ لَمْ أَسْتَطِعْ؟ اگر نتوانستم چطور؟ برای مثال اگر شب بسیار طولانی بود و یا شخص توان جسمی نداشت که تمام شب بیدار باشد.حضرت فرمودند: لاَ عَلَیْکَ أَنْ تَکْتَحِلَ اَللَّیْلِ بِشَیْءٍ مِنَ اَلنَّوْمِ. اشکالی ندارد که اول شب، به اندازه‌ی سرمه‌ای که به چشم می‌کشی (مقدار کم) بخوابی.اگر انسان شام سبک بخورد، خواب کم اول شب انرژی زیادی به او می‌دهد و می‌تواند تا صبح بیدار باشد.
جریان امسال ما مثل سوالی است که این راوی از امام صادق علیه السلام پرسیده است. فرض کنید به ما بگویند هر کس سحر بیست سوم ماه رمضان به فلان میدان بیاید، 5 میلیون تومان جایزه می‌گیرد. هیچ کس نمی‌پرسد شب اول به نظر کدام یک از مراجع؟ نمی‌توانیم هر دو شب را برویم! حتی اگر این دو شب به چهار یا شش شب هم تبدیل بشود، هر شب به آن جا می‌رویم. آیا مغفرت خدا این مقدار ارزش ندارد که ما برایش چهار شب احیا بگیریم؟!
فرض کنید جرمی مرکتب شده‌ایم و پرونده‌ی ما در دادگستری است و محکوم شده‌ایم. کار با رشوه و دور زدن قانون نیز درست نمی‌شود. کار با رشوه و وکیل و... هم درست نمی‌شود. در این شرایط می‌گویند: اگر عذر خواهی کنید، عذر خواهی شما را قبول می‌کنند. کدام یک از ما عذرخواهی نمی‌کنیم؟! ما برای تک تک گناهانمان در پیشگاه خدا پرونده داریم. اگر خدا بخواهد بابت هر کدام ما را مؤاخده کند، هیچ از عهده بر نمی‌آییم. شب‌های ماه رمضان، شب استغفار و طلب مغفرت است. اگر کوتاهی کنیم، ضرر و زیانش فقط به سوی خود ما بر می‌گردد.
* منبع روایت: کافی (ط - الإسلامیة)، ج 4، ص 156
اطلاعات
- آلبوم سخنرانی: متفرقه
- برگزارکننده: هیئت مصباح الهدی
- دسته بندی: تذکرات اخلاقی